สรุป: วิทยาศาสตร์และการฝึกฝน 'การเคลื่อนไหว' (Movement) กับ Ido Portal | Andrew Huberman

บทนำ: ทำความรู้จัก Ido Portal และแนวคิดเรื่อง 'การเคลื่อนไหว' (Movement)

Andrew Huberman แนะนำ Ido Portal ในฐานะผู้เชี่ยวชาญระดับโลกด้านการเคลื่อนไหว โดยเน้นย้ำว่าการเคลื่อนไหวคือ 'เส้นทางร่วมสุดท้าย' ของระบบประสาท ซึ่งทำให้มนุษย์มีความสามารถในการเคลื่อนไหวที่หลากหลายและซับซ้อนอย่างไม่เคยมีมาก่อน Ido ไม่ได้เป็นเพียงนักปฏิบัติที่เชี่ยวชาญศิลปะการต่อสู้ การเต้นรำ และยิมนาสติก แต่ยังเป็นนักคิดที่ลึกซึ้งในเรื่องการเคลื่อนไหวอย่างแท้จริง

ร่างกายที่มีสมอง: ความเชื่อมโยงที่แยกไม่ออก

Ido Portal เสนอแนวคิดที่น่าสนใจว่าเราคือ 'ร่างกายที่มีสมอง' ไม่ใช่ 'สมองที่มีร่างกาย' ซึ่งเน้นย้ำถึงความเชื่อมโยงที่แยกไม่ออกระหว่างร่างกายและจิตใจ การเคลื่อนไหวไม่ใช่แค่การขยับแขนขา แต่รวมถึงการเคลื่อนไหวของอารมณ์และความคิดด้วย การทำความเข้าใจการเคลื่อนไหวจึงเป็นการทำความเข้าใจการทำงานร่วมกันอย่างเป็นองค์รวมของการกระทำ อารมณ์ และความคิด

เริ่มต้นฝึกฝน Movement: จาก 'การเคลื่อนไหวเฉพาะอย่าง' สู่ 'การเคลื่อนไหวแบบองค์รวม'

สำหรับผู้ที่เริ่มต้นฝึกฝน Ido แนะนำให้มอง 'การเคลื่อนไหวเฉพาะอย่าง' (Movements) เช่น squats หรือ push-ups เป็นเพียง 'ภาชนะ' และ 'การเคลื่อนไหวแบบองค์รวม' (Movement) คือ 'เนื้อหา' ที่อยู่ภายใน หัวใจสำคัญคือการเลือกภาชนะที่เหมาะสม ใส่เนื้อหาเฉพาะลงไป และเมื่อเข้าใจแล้วก็สามารถทิ้งภาชนะนั้นไปได้ การฝึกฝนควรเป็นระบบที่เปิดกว้าง ไม่มีจุดศูนย์กลางตายตัว สามารถเริ่มต้นจากจุดใดก็ได้ เช่น กระดูกสันหลัง เชิงกราน หรือแม้แต่ 'การเล่น' (Playfulness)

การศึกษาและสำรวจ: เปิดรับการเคลื่อนไหวในชีวิตประจำวัน

Ido เน้นย้ำว่าการฝึกฝนการเคลื่อนไหวเริ่มต้นด้วย 'การศึกษา' และ 'การรับรู้' เป็นการตระหนักรู้ว่าเรามีชีวิตอยู่ในร่างกายที่เคลื่อนไหว และจิตใจกับอารมณ์ของเราก็มีการเคลื่อนไหวเช่นกัน การรับรู้เช่นนี้จะช่วยให้เราแยกแยะการเคลื่อนไหวภายในและภายนอกได้ชัดเจนขึ้น เป็นการสร้าง 'พื้นที่ปลอดภัย' และปลดล็อกศักยภาพต่างๆ Ido อ้างอิงแนวคิดของ Moshe Feldenkrais ที่กล่าวว่าร่างกายประกอบด้วย 3 องค์ประกอบหลักคือ ระบบประสาท ระบบกลไก และสิ่งแวดล้อม ซึ่งทั้งหมดนี้มีการโต้ตอบกันอย่างต่อเนื่อง

ใช้ชีวิตให้เป็นการฝึก: จากการเดินในเมืองถึงเก้าอี้โยก

Ido ชี้ให้เห็นว่าเราไม่จำเป็นต้องมีอุปกรณ์พิเศษหรือยิมหรูหราในการฝึกฝนการเคลื่อนไหว สิ่งแวดล้อมในชีวิตประจำวันก็สามารถเป็นสนามเด็กเล่นแห่งการเคลื่อนไหวได้ เขาเล่าถึงการเดินในถนนที่พลุกพล่านในฮ่องกง โดยพยายามหลีกเลี่ยงการสัมผัสผู้คน เป็นการฝึกฝนการเคลื่อนไหวอย่างเต็มที่ นอกจากนี้ การทำให้กิจกรรมในแต่ละวันมีความเคลื่อนไหวมากขึ้น เช่น การใช้เก้าอี้โยก ก็ช่วยส่งเสริมการเคลื่อนไหวอย่างต่อเนื่องและป้องกันความเมื่อยล้า ซึ่งเขาเชื่อว่าจะช่วยเพิ่มสมาธิและการทำงานของสมอง

เครื่องมือที่ไฮเทคที่สุด: ร่างกายของเราเอง

Ido เน้นว่าร่างกายมนุษย์คือเทคโนโลยีที่ซับซ้อนและล้ำหน้าที่สุดในโลกนี้ แม้แต่หุ่นยนต์ที่ก้าวหน้าที่สุดก็ยังไม่สามารถเลียนแบบความหลากหลายและความซับซ้อนของการเคลื่อนไหวของมนุษย์ได้ การฝึกฝนการเคลื่อนไหวจึงไม่จำเป็นต้องพึ่งพาอุปกรณ์ไฮเทค แต่ควรเน้นที่การสำรวจศักยภาพของร่างกายเราเอง

เลิกเชี่ยวชาญเฉพาะทาง: โอกาสของการพัฒนาที่ไม่สิ้นสุด

การเชี่ยวชาญเฉพาะทางในกีฬาหรือการเคลื่อนไหวรูปแบบใดรูปแบบหนึ่งมากเกินไป อาจจำกัดการพัฒนาของระบบประสาทและปิดกั้นศักยภาพอื่นๆ Ido แนะนำให้เป็น 'Generalist' หรือผู้เชี่ยวชาญรอบด้าน โดยการสำรวจท่าทางและรูปแบบการเคลื่อนไหวที่หลากหลาย เพื่อให้ร่างกายและจิตใจมีความยืดหยุ่นและปรับตัวได้ดีตลอดช่วงชีวิต

'Slice and Dice': จัดหมวดหมู่การเคลื่อนไหวเพื่อการสำรวจ

Ido ใช้เทคนิคที่เรียกว่า 'Slice and Dice' ในการจัดหมวดหมู่การเคลื่อนไหวเพื่อการวิเคราะห์และสำรวจ ซึ่งรวมถึง:

• การหดตัว/การคลายตัว (Contraction/Relaxation): สเปกตรัมพื้นฐานสำหรับการวิเคราะห์ตนเอง
• วัฒนธรรมทางกายภาพ (Physical Culture): การเต้นรำ (แนวคิดภายใน/การแสดงออก), การต่อสู้ (การทำงานร่วมกับผู้อื่น), ธาตุ (สิ่งแวดล้อม), Somatic (การฝึกฝนภายใน), การจัดการวัตถุ (วัตถุขนาดเล็ก/หนัก)

หมวดหมู่เหล่านี้ช่วยให้บุคคลระบุความไม่สมดุลและพัฒนาในส่วนที่จำเป็น เพื่อก้าวไปสู่การเคลื่อนไหวที่อิสระและเป็นธรรมชาติ

ความล้มเหลวคือประตูสู่ Neuroplasticity

หลักการสำคัญคือการฝึกสิ่งที่ 'จำเป็น' ไม่ใช่แค่สิ่งที่ 'ถนัด' Ido และ Huberman เห็นพ้องต้องกันว่าการเผชิญความท้าทายและยอมรับ 'ความล้มเหลว' เป็นสิ่งจำเป็นต่อการเรียนรู้และ Neuroplasticity (ความยืดหยุ่นของสมอง) ความรู้สึกไม่สบายใจหรือผิดหวังจากการทำบางสิ่งไม่สำเร็จคือสัญญาณที่สมองพร้อมที่จะเรียนรู้และปรับตัว การตีความความรู้สึกเหล่านี้ใหม่เป็นสิ่งสำคัญต่อการพัฒนา

The Squat Challenge: การพับร่างกายที่ถูกลืม

Ido แนะนำ 'The Squat Challenge' ซึ่งเป็นการฝึกนั่งยองๆ โดยไม่ลงน้ำหนักเป็นเวลา 30 นาทีต่อวัน (สะสม) เพื่อรักษาสมรรถภาพในการ 'พับร่างกาย' ซึ่งเป็นตำแหน่งพักพื้นฐานที่สำคัญต่อการย่อยอาหาร สุขภาพหลัง สะโพก และการชะลอวัย การสูญเสียความสามารถในการพับร่างกายส่งผลกระทบต่อสุขภาพโดยรวม Ido ยังกล่าวถึงประโยชน์ของการบาดเจ็บเล็กน้อยว่าเป็นการสำรวจขีดจำกัดและป้องกันการบาดเจ็บที่รุนแรงกว่า

ภาษาคือการเคลื่อนไหว การเคลื่อนไหวคือภาษา

Huberman และ Ido สำรวจความเชื่อมโยงที่ลึกซึ้งระหว่างการเคลื่อนไหว ภาษา และอารมณ์ พวกเขาอภิปรายว่าความสามารถในการใช้ภาษาที่ซับซ้อน การร้องเพลง และการเต้นรำนั้นวิวัฒนาการมาพร้อมกัน โดยชี้ให้เห็นว่าการเคลื่อนไหวของร่างกายอาจเป็นรากฐานของภาษา Ido เน้นย้ำว่า 'ภาษาคือการเคลื่อนไหว และการเคลื่อนไหวคือภาษา' และสนับสนุนให้เราอยู่กับประสบการณ์มากกว่าการใช้คำมานิยามมากเกินไป ซึ่งอาจทำให้ความเข้าใจผิดเพี้ยนไป

Movement Culture: การเชื่อมโยงและความสัมพันธ์ผ่านการเคลื่อนไหว

การมีส่วนร่วมใน 'วัฒนธรรมการเคลื่อนไหว' (Movement Culture) คือการเคลื่อนไหวร่วมกับผู้อื่น ซึ่งเป็นประเพณีเก่าแก่ที่ส่งเสริมการเชื่อมโยงและการเรียนรู้ ความไม่แน่นอนของการมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นผ่านการเคลื่อนไหว (เช่น contact improvisation) เป็นกุญแจสำคัญในการพัฒนาความสามารถในการปรับตัวและลดปฏิกิริยาตอบสนอง โดยเฉพาะในเรื่องของพื้นที่ส่วนบุคคล Ido เน้นคุณค่าของการสัมผัสที่ยินยอมเพื่อปลดปล่อยอารมณ์และปรับกรอบประสบการณ์ที่อาจเป็นบาดแผล

การสำรวจพื้นที่ส่วนบุคคลและการสัมผัส

การสัมผัสและความใกล้ชิดมีบทบาทจำกัดในชีวิตสมัยใหม่ ผู้คนมักไม่ได้รับการสัมผัสที่เพียงพอ Ido ชี้ให้เห็นว่าการสัมผัสที่ยินยอมสามารถช่วยลดปฏิกิริยาตอบสนองต่อผู้อื่น และช่วยในการปลดปล่อยประสบการณ์ที่อาจเป็นบาดแผล การสำรวจขอบเขตของพื้นที่ส่วนบุคคลและรูปแบบการสัมผัสที่หลากหลายเป็นสิ่งสำคัญในการพัฒนาความแข็งแกร่งภายในและความสามารถในการปรับตัวในสถานการณ์ทางสังคมต่างๆ

การจินตภาพ (Visualization) vs. การฝึกฝนจริง

Ido ชี้แจงว่าการจินตภาพจะมีประสิทธิภาพก็ต่อเมื่อบุคคลนั้นมีประสบการณ์ตรงที่ได้รับผลตอบรับจากการปฏิบัติจริงมาแล้วอย่างเพียงพอ หากปราศจากประสบการณ์จริง การจินตภาพอาจนำไปสู่ 'ความหลงผิด' ได้ เขาแนะนำให้ใช้ 'experientialization' ซึ่งเป็นการฝึกฝนทางจิตใจแบบครบวงจรที่รวมทุกประสาทสัมผัสเข้าไว้ด้วยกัน

บทสรุป: สำรวจอย่างไม่หยุดยั้งและอย่ากลัวที่จะ 'แปลก'

Ido สนับสนุนให้ผู้คนสำรวจ 'พื้นที่แห่งการเล่น' ในการออกกำลังกายแบบเดิมๆ เช่น การยกน้ำหนักด้วยท่าทางที่หลากหลาย เพื่อกระตุ้นการค้นพบใหม่ๆ เขาตั้งข้อสังเกตว่าโยคะสมัยใหม่มักจะเน้นความตรงและความเป็นเส้นตรงมากเกินไป ซึ่งต่างจากการเคลื่อนไหวที่โค้งมนและลื่นไหลตามธรรมชาติที่พบในธรรมชาติและการเต้นรำแบบดั้งเดิม หัวใจสำคัญคือการสำรวจอย่างต่อเนื่อง การทดลอง และไม่กลัวที่จะ 'แปลก' ในเส้นทางการเคลื่อนไหวของตนเอง เพราะการเติบโตที่แท้จริงมาจากการก้าวข้ามขีดจำกัดและความรู้เดิมๆ